نسخه موبایل
www.sabernews .ir
سایت خبری تحلیلی صابرنیوز  
گره‌گشای سینمای ایران/ از فردین تا مارمولک و بازمانده
کد خبر: ١٦٥٤٦٠ تاریخ انتشار: ١١ آبان ١٤٠٢ - ١١:٢٣
صفحه نخست » مطالب وسط
گره‌گشای سینمای ایران/ از فردین تا مارمولک و بازمانده

نقش رهبر معظم انقلاب در رفع توقیف فیلم سینمایی «بازمانده» ساخته مرحوم سیف‌الله داد از سوی تهیه‌کننده این فیلم موضوع عجیبی است، اما بیان آن ذهن را به سمت برهه‌های مختلفی از تاریخ انقلاب اسلامی می‌برد که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در جدالی مستقیم یا غیرمستقیم با افراطیون گره‌گشایی کرده‌اند.

روزنامه جوان، ۳۰ سال سکوت درباره نقش رهبر معظم انقلاب در رفع توقیف فیلم سینمایی «بازمانده» ساخته مرحوم سیف‌الله داد از سوی تهیه‌کننده این فیلم موضوع عجیبی است، اما بیان آن ذهن را به سمت برهه‌های مختلفی از تاریخ انقلاب اسلامی می‌برد که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در جدالی مستقیم یا غیرمستقیم با افراطیون گره‌گشایی کرده‌اند.

منوچهر محمدی از جمله تهیه‌کنندگان قدیمی و پیشکسوت سینمای کشورمان ناگفته‌هایی درباره رفع توقیف فیلم سینمایی بازمانده روایت کرد که تحفظ او نسبت به عدم‌بازگویی آن‌ها پس از سپری شدن سه دهه عجیب به نظر می‌رسد، اما وقتی از لابه‌لای حوادث به تاریخ سینمای ایران پس از انقلاب اسلامی نظر می‌کنیم، مشاهده می‌کنیم که اعتدال به معنای واقعی کلمه در مشی مردی که امروز رهبری جامعه اسلامی را بر عهده دارد، در برهه‌های مختلف و از ابتدای انقلاب به وضوح قابل ردیابی است. جالب است که فیلم «بازمانده» در زمان معاونت سینمایی عزت‌الله ضرغامی توقیف شده‌بود که چند سالی است می‌کوشد با اظهارات جنجالی درباره لزوم آزادی و نگاه‌های باز فرهنگی چهره‌ای متفاوت از خود ارائه دهد.

برزخ مدعیان
اولین نمونه تاریخی خاطرات بعداً بیان‌شده از اقدامات راه‌گشای رهبر انقلاب که عمدتاً در سال‌های ابتدایی انقلاب و دوران ریاست جمهوری ایشان رخ داده مربوط به فعالیت بازیگران پیش از انقلاب است؛ در همان مقطعی که افراطیونی، چون محسن مخملباف به سینما‌ها حمله می‌کردند و فیلم‌های پرفروش را پایین می‌کشیدند.

به عنوان مثال جار و جنجالی که تیم مورد وثوق و تأیید میرحسین موسوی (نخست وزیر وقت) و محمد خاتمی (مدیر مسئول روزنامه کیهان) علیه فیلم و سینما در آغاز دهه ۶۰ به راه انداختند؛ افرادی مثل محسن مخملباف، سید محمد بهشتی شیرازی، فخرالدین انوار و دیگر دوستان‌شان را در ذهن تداعی می‌کند.

تولید فیلم سینمایی «برزخی‌ها» را ایرج قادری در سال ۱۳۵۸ و در اطراف شهر شیراز شروع کرد و تا اواخر سال بعد کار‌های فنی آن طول کشید. این فیلم، روایت فرار گروهی از زندانیان در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و تلاش آن‌ها برای خروج از مرز‌های کشور است. در این فیلم بخش قابل‌توجهی از چهره‌های سرشناس عرصه بازیگری سال‌های پیش از انقلاب ایفای نقش کردند. محمدعلی فردین، سعید راد، ناصر ملک‌مطیعی، حسین شهاب و محمدعلی کشاورز از جمله این چهره‌های سرشناس بودند.

برزخی‌ها پس از یک ماه اکران با راه افتادن یک دعوای مفصل که از مخملباف تا مسیح مهاجری، خاتمی و میرحسین موسوی در آن نقش داشتند، پایین کشیده و توقیف شد. عبدالمجید معادیخواه، وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مهدی کلهر که نخستین معاون سینمایی بود، روایت کاملی از مراحل مختلف توقیف و رفع توقیف آن در مصاحبه با رسانه‌های مختلف شرح داده‌اند. حتی سال گذشته فیلم مستندی با عنوان «برزخی‌ها» به کارگردانی عارف افشار در مورد این فیلم ساخته‌شد که برخی از افراط‌گرایان و مسببان دیروز این اتفاقات آن را شرح می‌دهند و اعتراف می‌کنند که شهید بهشتی و آیت‌الله خامنه‌ای جزو موافقان فعالیت‌های سینما و رفع توقیف این فیلم بودند!

آقا گفتند بازی‌کردن فردین اشکالی ندارد
مهدی کلهر که طی سال‌های ۵۹ تا ۶۲ معاون سینمایی وزارت ارشاد بود، در گفت‌وگویی که چند سال پیش با ماهنامه سینما رسانه انجام داد، می‌گوید: روزی که ما جلوی فیلم برزخی‌ها را گرفتیم، وزیر وقت که آقای معادیخواه بود، رفت پیش حضرت آقا که آن زمان رئیس‌جمهور بودند. با من تماس گرفت و گفت «آقای خامنه‌ای می‌گویند به دلیل بازی کردن فردین نباید جلوی فیلم گرفته‌شود. اگر فیلم اشکالی دارد؛ اشکالش را برطرف کنید و فیلم را نشان بدهید. بازی کردن فردین اشکالی ندارد. کشاکش ۲۵ روزه‌ای بین من و مهندس موسوی بود و سرانجام گفت استعفا بده. من گفتم استعفا نمی‌دهم، اگر لازم است مرا کنار بگذارید. البته می‌دانستم پشت این تلاش که «برزخی‌ها» نباید باشد، مخملباف و تیمش بودند.

مارمولک بازی افراطیون
کمال تبریزی اردیبهشت سال ۸۳ فیلم سینمایی «مارمولک» را روانه پرده سینما‌ها کرد، اما پس از سه هفته جلوی اکران آن گرفته شد. عده‌ای که در رأس آن‌ها حسن روحانی دبیر شورای عالی امنیت ملی قرار داشت، این فیلم را بی‌احترامی به روحانیت قلمداد کردند، اما در مقابل، رهبر معظم انقلاب نظر متفاوتی نسبت به آن داشتند. نظری که تهیه‌کننده و کارگردان از آن اطلاع داشتند، اما بیش از دو دهه جایی بیان نشد.

رهبر انقلاب در یکی از دیدار‌های خصوصی با اهالی فرهنگ که سال گذشته پس از نزدیک به دو دهه فیلم آن منتشر شد، ضمن تعریف از این فیلم می‌گویند: «من به آقایان روحانیون هم گفتم از فیلم مارمولک باید استقبال کنید که نشان داد کسانی هستند لباس ما را دزدیده‌اند و روحانی نیستند؛ متأسفانه این فیلم از طرف کسانی که باید فهمیده می‌شد، نشد.» با این حال جالب است که فیلم با وجود این نظر توقیف و از اکران پایین کشیده شد.

من در این فیلم بی‌حجابی ندیدم
اخیراً هم منوچهر محمدی با حضور در برنامه «به افق فلسطین» ضمن تشریح شرایط تولید فیلم بازمانده به تهیه‌کنندگی خودش و کارگردانی مرحوم سیف‌الله داد از توقیف فیلم و بن‌بست‌شکنی مجدد رهبر انقلاب خاطراتی را بعد از سه دهه بازگو کرد!

محمدی در مورد آن روز‌ها می‌گوید: «از دفتر مقام رهبری خواستند که فیلم را ببینند. فیلم توسط ایشان دیده شد و تعاریفی داشتند که من از بازگویی آن‌ها معذورم. اما پرسیدند چرا جلوی این فیلم را گرفته‌اند؟ من پاسخ دادم که می‌گویند چرا بر سر برخی خانم‌ها در فیلم روسری نیست و حجاب ندارند؟ به همین دلیل هم فیلم توقیف شده‌است. ایشان فرمودند از قول من به آن‌ها بگویید، من در این فیلم بی‌حجابی ندیدیم. آنچنان نگاه فیلمساز نجیب است که آدم احساس نمی‌کند بخشی از این شخصیت‌ها روسری و حجاب ندارند.»




Share
* نام:
* ایمیل:
* نظر: