جایگاه رهبری، خطیرترین مسئولیت در نظام اسلامی است که ضامن اسلامیت نظام و حافظ دین و دنیای مردم است. لذا مجلس خبرگان رهبری حساس‌ترین مرکز راهبردی نظام است که به موجب قانون اساسی، سه مسئولیت مهم را در قبال رهبری نظام بر عهده دارد: «انتخاب»، «برکناری» و «نظارت». از این رو، اعضای مجلس خبرگان باید از فقهای عادل، بصیر و متعهد به انقلاب اسلامی انتخاب شوند که اشتهار به تدین و زمان شناسی داشته باشند.
ویژگی‌های برجسته‌ای در آیت‌الله شیخ محمود رجبی وجود دارد که موجب می‌شود از جمله فقها و عالمانی باشد که شایستگی جدی برای حضور در مجلس خبرگان دارد. این ویژگی‌ها عبارتند از:
۱. اعتماد رهبر معظم انقلاب(مدظله العالی): نصب آیت‌الله رجبی به عنوان جانشین علامه مصباح(ره) در جایگاه ریاست موسسه امام خمینی(ره) از سوی رهبر معظم انقلاب، نشان از اعتماد معظم‌له به ایشان و شایستگی‌ها و شباهت فراوان ایشان به علامه مصباح(ره) از جهات گوناگون است.
۲. اجتهاد و فقاهت: آیت‌الله رجبی یک فقیه و مجتهد مسلم است. سال‌ها شاگردی در محضر بزرگانی چون آیات عظام بهجت(ره)، حائری یزدی(ره)، شیخ کاظم تبریزی(ره)، وحید خراسانی، نوری همدانی، جوادی آملی و علامه مصباح یزدی(ره) از او یک صاحب نظر برجسته در مسائل اساسی اسلام ساخته است.
۳. عدالت و سلوک عرفانی: به گواه اساتید برجسته اخلاق، حاج شیخ محمود رجبی انسانی عابد، سالک و راه رفته در مسیر معنویت و اخلاق است. وی سالیانی متمادی از محضر بزرگانی چون آیت‌الله بهجت(ره)، علامه مصباح(ره)، آیت‌الله شاه آبادی(ره)، آیت‌الله مظاهری، آیت‌الله احمدی میانجی، آیت‌الله خوشوقت و علامه جوادی آملی، بهره‌های عرفانی و اخلاقی برده است.
۴. زمان‌شناسی و بصیرت: اعتماد علامه مصباح(ره) - این استوانه بصیرت و تیزبینی - به آیت‌الله رجبی در مسائل گوناگون سیاسی، اجتماعی و مدیریتی و ارجاع اطرافیان و اثرگذاران جبهه انقلاب به ایشان، خود بهترین موید برای این امر است.
۵. صاحب نظر در تفسیر قرآن: آیت‌الله رجبی یک متفکر برجسته و مفسر تمام عیار قرآن است. مجموعه فعالیت‌های علمی و نظارتی وی در حوزه تفسیر کم نظیر است. وی با شاگردی در محضر علامه جوادی آملی و علامه مصباح(ره)، عصاره دو جریان تفسیری پس از علامه طباطبایی(ره) است.
۶. متفکر و نظریه پرداز: آیت‌الله رجبی یک صاحب نظر نظریه‌پرداز برجسته در روش شناسی، اصول استنباط دینی، تفسیر ترتیبی، تفسیر موضوعی، علوم قرآنی، علوم اجتماعی و مدیریت است. کاوش در نظریه سیاسی ولایت فقیه از جمله تخصص‌های او است که برای یک عضو از مجلس خبرگان رهبری ضروری و حیاتی است.
۷. عضویت در مراکز حساس نظام: شورای عالی حوزههای علمیه، جامعه مدرسین حوزه علمیه از مراکز حساس و راهبردی حوزه علمیه، نظام اسلامی و جهان تشیع محسوب می‌شود که عضویت در آن‌ها نیازمند صلاحیت‌های خاصی است. حاج شیخ محمود رجبی، علاوه بر ریاست موسسه امام خمینی(ره) که نیازمند نصب رهبری است، سالیان متمادی در این دو مرکز عضویت داشته و از عناصر اثرگذار آن‌ها به شمار می‌رود و نیز هم‌اکنون با حکم ریاست محترم جمهور، به عنوان مجتهد صاحب نظر در تعلیم و تربیت، عضو شورای عالی آموزش و پرورش می‌باشد.
۸. مجاهدت و انقلابی گری: آیت‌الله رجبی یک فقیه در صحنه است. مواضع انقلابی و صریح او در فتنه‌ها و شرایط حساس از یک‌سو و تعاملات وی با عناصر فعال و اثرگذار علمی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، مدیریتی و امنیتی از سویی، موجب مماس شدن او با مسائل نظام اسلامی شده است. مبارزه فکری و سیاسی با جریان‌های مارکسیستی، سکولار و لیبرال در کشور و تربیت شاگردان موثر در مبارزات انقلابی و صحنه‌های دفاع مقدس از جمله اقدامات مهم وی است.
۹. مدیریت قوی: آيت‌الله رجبی علاوه بر فضل حوزوی و صفای باطنی، یک مدیر شایسته است. وی قبل از ریاست موسسه امام خمینی(ره)، سال‌ها قائم مقام علامه مصباح(ره) بوده و در مراکزی مانند مجمع جهانی اهل بیت(ع)، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و... مسئولیت‌های مدیریتی مهمی را بر عهده داشته است. همچنین عضویت در هیئت امنای دانشگاه بین‌المللی قم، صنعتی قم و... نیز مدیریت طرح‌های کلان علمی بخشی از کارنامه مدیریتی وی است.
۱۰. راهبری علمی و فرهنگی: آیت‌الله رجبی مسئولیت راهبری یکی از مهمترین جریانات علمی و فرهنگی را در انقلاب اسلامی برعهده دارد. علوم انسانی اسلامی در انقلاب اسلامی با علامه مصباح(ره) آغاز می‌شود و پس از ایشان مدیریت کلان این جریان با آیت‌الله رجبی است. ایشان از اوایل انقلاب با اساتید برجسته دانشگاه ارتباط و گفت‌وگوی نزدیک داشته است و افراد فعال در انقلاب فرهنگی و پس از آن در تحول علوم انسانی و اسلامی شدن دانشگاه‌ها است.
معرفی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و ریاست محترم آن
مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تحت نظارت عالیه مقام معظم رهبری(دامت‌بركاته) اداره می‌شود و رئیس و مدیر آن از سوی رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالي) تعيين می‌شود. اين امر مهم از سوی معظم‌له به فيلسوف و حكيم فرزانه حضرت استاد علامه محمدتقی مصباح يزدی(رضوان‌الله‌تعالی‌علیه) واگذار شده بود. ايشان به‌عنوان يك فقيه، مفسر، فيلسوف، ژرف‌انديش متفكر و آينده‌نگر و صاحب‌نظر در مسائل اساسی اسلامی، از ديرباز، مسائل و مشكلات حوزههای علميه و نيازهای جامعه و نظام اسلامی را به صورت عميق شناخته و در راستای آن به ارائه طرح‌ها و برنامه‌های بديع پرداختند كه از آن جمله می توان به تأسيس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) و هدايت، مديريت و توسعه كمی و كيفی آن اشاره کرد. پس از رحلت آن پیر فرزانه هم اینک ریاست مؤسسه از طرف رهبر معظم انقلاب بر عهده حضرت آیت‌الله حاج شیخ محمود رجبی واگذار شده است.
نیم‌نگاهی به رویکردها و طرح‌های کلان موسسه امام خمینی(ره)
موسسه امام خمینی(ره) از جهت ماموریت‌های محوله از سوی رهبر انقلاب، هم چنین عمق و تنوع فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و ترویجی در نوع خود کم نظیر است:
۱) موسسه مهمترین مرکز تولید و آموزش علوم انسانی اسلامی است. چه آن‌که علامه مصباح(ره) نیز پدر علوم انسانی اسلامی است و از این رو است که روز رحلت ایشان از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی به روز علوم انسانی اسلامی، نام‌گذاری شده است.
۲) تحقیقات پیش نیاز و زیربنایی برای نظریه پردازی در علوم انسانی اسلامی در دستور کار موسسه قرار دارد. تولید فلسفه‌های مضاف علوم انسانی و نیز تفسیرهای متناظر به علوم انسانی از جمله سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب به موسسه امام خمینی(ره) است که نقش زیادی در تولید علوم انسانی حکمت بنیان و قرآن پایه ایفاء می کند.
۳) موسسه امام خمینی(ره) مهمترین مرکز تحقیقات بنیادین اسلامی در جهان اسلام است. مواجهه و رویارویی تمدنی اسلام با فرهنگ و تمدن غربی در وهله اول در ساحت تفکرات مبنایی و زیربنایی شکل می‌گیرد و آنگاه به عرصه‌های رویین سریان پیدا می‌کند. در موسسه امام(ره) اولا فلسفه اسلامی در سطوح مختلف تدریس می‌شود و طرح‌های تحقیقاتی جدی در دست اجرا است و ثانیا بررسی‌های مقایسه‌ای و فلسفه‌های تطبیقی با فلسفه‌های غربی در نحله‌های مختلف در دستور کار قرار دارد.
۴) پروژه‌های کلان پژوهشی در علوم اسلامی که در نوع خود بی‌سابقه بوده و در مرز دانش است، در جریان است. از آن جمله می‌توان به پروژه‌های «دائره‌المعارف علوم عقلی»، «طرح نظام اخلاقی اسلام»، «معجم موضوعی قرآن کریم» و «تصنیف موضوعی المیزان» اشاره کرد:
- دائره‌المعارف علوم عقلی: تحقیقات و روش کاری که در این طرح تا امروز صورت گرفته است، نظیرش را حتی در دائره‌المعارف‌های مطرح جهانی کمتر می‌توان یافت. این طرح کلان در چهار رشته فلسفه، عرفان، کلام و منطق صورت می‌گیرد و به فلسفه‌های مضاف، شاخه‌های مختلف عرفان و نحله‌های مختلف کلامی می‌پردازد و در هر کدام سعی دارد اصطلاح‌نامه‌ها، نقشه علم، نمایه‌سازی‌ها و... را انجام دهد و بدین سبب قلمرو وسیعی از حوزههای پژوهشی را برای باحثان بگشاید.
- طرح نظام اخلاقی اسلام: در میان متفکران اسلامی در طول تاریخ، علامه مصباح(ره) بیشترین توجه را به اخلاق به عنوان یک علم انسانی داشته است. ده‌ها جلد کتاب اخلاقی، تاسیس رشته اخلاق، تاسیس مرکز تربیت مربی اخلاق و تربیت شاگردان فقط بخشی از اقدامات ایشان در این زمینه است. علامه مصباح(ره) در آثار متعدد خود کوشیده است نظام اخلاقی اسلام را تبیین کند. پروژه نظام اخلاقی اسلام از منظر علامه مصباح(ره)، طرح کلان دیگری است که برای گشودن مرزهای دانش در حوزه اخلاق و متخلق سازی جامعه در موسسه صورت می پذیرد.
- معجم موضوعی قرآن و تصنیف موضوعی المیزان: یکی از خلاهای جدی در فرآیند تحقیقات علوم اسلامی و انسانی، فقدان معجم موضوعی قرآن است. این مسئله‌ای است که علامه مصباح(ره) در کنار تاکیدات جدی درباره تدوین دائره‌المعارف علوم عقلی، بارها به ضرورت و اهمیت آن اشاره کرده‌اند و آن را یکی از حلقه‌های مفقوده تحقیقات اسلامی در حوزههای علمیه شمرده‌اند. حصول چنین معجم عظیمی، می‌تواند جهش بزرگی در روند تولید علوم انسانی قرآن بنیان ایجاد کند و بدین سبب یکی از لایه‌های بنیادین اداره اسلامی جامعه را تقویت و تامین کند.
۵) ترویج اندیشه‌های اسلامی در سطوح بین‌المللی و ملی و نیز در ابعاد حوزوی، دانشگاهی و عمومی از رسالت‌های موسسه امام خمینی(ره) است. مراکز مختلفی در موسسه برای این مهم تشکیل شده است که از آن جمله می‌توان به کانون طلوع، دفتر ارتباطات فرهنگی، مرکز آموزش‌های آزاد و نشریات متعدد ترویجی و علمی - پژوهشی اشاره کرد. در این راستا فقط به عنوان نمونه می‌توان به برگزاری دوره‌های «طرح ولایت» از سوی موسسه اشاره کرد که امروز در ابعاد بین‌المللی مطرح بوده و نقش مهمی در تحکیم مبانی فکری جوانان محور مقاومت اسلامی و افسران جوان جنگ نرم ایفاء کرده است و شاید مهمترین طرح تربیت نیروی از بن دندان معتقد به مبانی نظری انقلاب و جمهوری اسلامی در دهه‌های اخیر بوده است.
روایتی از یک مسئولیت
موارد یادشده صرفا بخش اندکی از فراوان فعالیت‌ها و طرح‌های علمی، تحقیقاتی و ترویجی موسسه است. اما نکته اساسی در تحلیل این فرآیندها نقش برجسته و مسئولیت خطیر ریاست موسسه در پیشبرد این طرح‌ها است. مدیریت کلان همه طرح‌ها به جهت نیازمندی واقعی به هدایت فائق، جامع و مجتهدانه، به جهت ساختاری به ریاست موسسه منتهی می‌شوند. لذا مدیریت موسسه امام خمینی(ره) با مدیریت مجموعه‌های علمی دیگر در حوزه یا دانشگاه تفاوت‌های بسیاری دارد و شایستگی‌هایی فراتر از حد متداول را می‌طلبد. از این رو ریاست موسسه باید از سوی ولی فقیه زمان و به تشخیص و صلاحدید او منصوب شود که جامعیت و اشراف بالای علمی در حوزههای گوناگون فلسفی، فقهی، اخلاقی، علوم انسانی و مدیریت و نیز اجتهاد فراتر از حد مرسوم از لوازم قطعی آن است. علاوه بر آن آگاهی همه‌جانبه به ایده‌های علمی و مدیریتی علامه مصباح(ره) - به عنوان موسس و راهبردنگار اصلی موسسه - یکی دیگر از شروط اصلی تصدی چنین مسئولیتی است.
علامه مصباح(ره) که بزرگان، خصیصه شاگردپروری او را از امتیازات و اختصاصات او در دوران ما شمرده‌اند، خود بیشترین دغدغه را برای تربیت عناصری که شایستگی تصدی این جایگاه را داشته باشند، مصروف داشته است. او بیش از ده سال، آیت‌الله محمود رجبی را به عنوان قائم مقام خود در موسسه منصوب کردند. آیت‌الله رجبی اتاقی مستقل از اتاق حضرت علامه نداشت و او جزئیات اندیشه‌ای، مدیریتی و رفتاری علامه را مشق می‌کرد. وثاقت و شایستگی آیت‌الله رجبی در مدیریت موسسه، بدان حد بود که علامه مصباح(ره) در زمان حیات خویش، پیشنهاد واگذاری ریاست موسسه به ایشان را به محضر مقام معظم رهبری تقدیم داشته بودند اما رهبر معظم انقلاب(حفظه الله) به جهت ضرورت بهره‌مندی بیشتر حوزههای علمیه و موسسه از عمق و گستردگی علمی حضرت علامه مصباح(ره) و نگاه نافذ ایشان، پذیرش این پیشنهاد را تا زمان حیات حضرت علامه به تعویق انداختند اما پس از رحلت حضرت علامه(ره)، معظم له، آیت‌الله رجبی را به عنوان یکی از اعضای هیئت امنای موسسه و مدیر موسسه منصوب فرمودند.
انتهای پیام/
ویژگی‌های برجسته‌ای در آیت‌الله شیخ محمود رجبی وجود دارد که موجب می‌شود از جمله فقها و عالمانی باشد که شایستگی جدی برای حضور در مجلس خبرگان دارد. این ویژگی‌ها عبارتند از:
۱. اعتماد رهبر معظم انقلاب(مدظله العالی): نصب آیت‌الله رجبی به عنوان جانشین علامه مصباح(ره) در جایگاه ریاست موسسه امام خمینی(ره) از سوی رهبر معظم انقلاب، نشان از اعتماد معظم‌له به ایشان و شایستگی‌ها و شباهت فراوان ایشان به علامه مصباح(ره) از جهات گوناگون است.
۲. اجتهاد و فقاهت: آیت‌الله رجبی یک فقیه و مجتهد مسلم است. سال‌ها شاگردی در محضر بزرگانی چون آیات عظام بهجت(ره)، حائری یزدی(ره)، شیخ کاظم تبریزی(ره)، وحید خراسانی، نوری همدانی، جوادی آملی و علامه مصباح یزدی(ره) از او یک صاحب نظر برجسته در مسائل اساسی اسلام ساخته است.
۳. عدالت و سلوک عرفانی: به گواه اساتید برجسته اخلاق، حاج شیخ محمود رجبی انسانی عابد، سالک و راه رفته در مسیر معنویت و اخلاق است. وی سالیانی متمادی از محضر بزرگانی چون آیت‌الله بهجت(ره)، علامه مصباح(ره)، آیت‌الله شاه آبادی(ره)، آیت‌الله مظاهری، آیت‌الله احمدی میانجی، آیت‌الله خوشوقت و علامه جوادی آملی، بهره‌های عرفانی و اخلاقی برده است.
۴. زمان‌شناسی و بصیرت: اعتماد علامه مصباح(ره) - این استوانه بصیرت و تیزبینی - به آیت‌الله رجبی در مسائل گوناگون سیاسی، اجتماعی و مدیریتی و ارجاع اطرافیان و اثرگذاران جبهه انقلاب به ایشان، خود بهترین موید برای این امر است.
۵. صاحب نظر در تفسیر قرآن: آیت‌الله رجبی یک متفکر برجسته و مفسر تمام عیار قرآن است. مجموعه فعالیت‌های علمی و نظارتی وی در حوزه تفسیر کم نظیر است. وی با شاگردی در محضر علامه جوادی آملی و علامه مصباح(ره)، عصاره دو جریان تفسیری پس از علامه طباطبایی(ره) است.
۶. متفکر و نظریه پرداز: آیت‌الله رجبی یک صاحب نظر نظریه‌پرداز برجسته در روش شناسی، اصول استنباط دینی، تفسیر ترتیبی، تفسیر موضوعی، علوم قرآنی، علوم اجتماعی و مدیریت است. کاوش در نظریه سیاسی ولایت فقیه از جمله تخصص‌های او است که برای یک عضو از مجلس خبرگان رهبری ضروری و حیاتی است.
۷. عضویت در مراکز حساس نظام: شورای عالی حوزههای علمیه، جامعه مدرسین حوزه علمیه از مراکز حساس و راهبردی حوزه علمیه، نظام اسلامی و جهان تشیع محسوب می‌شود که عضویت در آن‌ها نیازمند صلاحیت‌های خاصی است. حاج شیخ محمود رجبی، علاوه بر ریاست موسسه امام خمینی(ره) که نیازمند نصب رهبری است، سالیان متمادی در این دو مرکز عضویت داشته و از عناصر اثرگذار آن‌ها به شمار می‌رود و نیز هم‌اکنون با حکم ریاست محترم جمهور، به عنوان مجتهد صاحب نظر در تعلیم و تربیت، عضو شورای عالی آموزش و پرورش می‌باشد.
۸. مجاهدت و انقلابی گری: آیت‌الله رجبی یک فقیه در صحنه است. مواضع انقلابی و صریح او در فتنه‌ها و شرایط حساس از یک‌سو و تعاملات وی با عناصر فعال و اثرگذار علمی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، مدیریتی و امنیتی از سویی، موجب مماس شدن او با مسائل نظام اسلامی شده است. مبارزه فکری و سیاسی با جریان‌های مارکسیستی، سکولار و لیبرال در کشور و تربیت شاگردان موثر در مبارزات انقلابی و صحنه‌های دفاع مقدس از جمله اقدامات مهم وی است.
۹. مدیریت قوی: آيت‌الله رجبی علاوه بر فضل حوزوی و صفای باطنی، یک مدیر شایسته است. وی قبل از ریاست موسسه امام خمینی(ره)، سال‌ها قائم مقام علامه مصباح(ره) بوده و در مراکزی مانند مجمع جهانی اهل بیت(ع)، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و... مسئولیت‌های مدیریتی مهمی را بر عهده داشته است. همچنین عضویت در هیئت امنای دانشگاه بین‌المللی قم، صنعتی قم و... نیز مدیریت طرح‌های کلان علمی بخشی از کارنامه مدیریتی وی است.
۱۰. راهبری علمی و فرهنگی: آیت‌الله رجبی مسئولیت راهبری یکی از مهمترین جریانات علمی و فرهنگی را در انقلاب اسلامی برعهده دارد. علوم انسانی اسلامی در انقلاب اسلامی با علامه مصباح(ره) آغاز می‌شود و پس از ایشان مدیریت کلان این جریان با آیت‌الله رجبی است. ایشان از اوایل انقلاب با اساتید برجسته دانشگاه ارتباط و گفت‌وگوی نزدیک داشته است و افراد فعال در انقلاب فرهنگی و پس از آن در تحول علوم انسانی و اسلامی شدن دانشگاه‌ها است.
معرفی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و ریاست محترم آن
مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تحت نظارت عالیه مقام معظم رهبری(دامت‌بركاته) اداره می‌شود و رئیس و مدیر آن از سوی رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالي) تعيين می‌شود. اين امر مهم از سوی معظم‌له به فيلسوف و حكيم فرزانه حضرت استاد علامه محمدتقی مصباح يزدی(رضوان‌الله‌تعالی‌علیه) واگذار شده بود. ايشان به‌عنوان يك فقيه، مفسر، فيلسوف، ژرف‌انديش متفكر و آينده‌نگر و صاحب‌نظر در مسائل اساسی اسلامی، از ديرباز، مسائل و مشكلات حوزههای علميه و نيازهای جامعه و نظام اسلامی را به صورت عميق شناخته و در راستای آن به ارائه طرح‌ها و برنامه‌های بديع پرداختند كه از آن جمله می توان به تأسيس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) و هدايت، مديريت و توسعه كمی و كيفی آن اشاره کرد. پس از رحلت آن پیر فرزانه هم اینک ریاست مؤسسه از طرف رهبر معظم انقلاب بر عهده حضرت آیت‌الله حاج شیخ محمود رجبی واگذار شده است.
نیم‌نگاهی به رویکردها و طرح‌های کلان موسسه امام خمینی(ره)
موسسه امام خمینی(ره) از جهت ماموریت‌های محوله از سوی رهبر انقلاب، هم چنین عمق و تنوع فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و ترویجی در نوع خود کم نظیر است:
۱) موسسه مهمترین مرکز تولید و آموزش علوم انسانی اسلامی است. چه آن‌که علامه مصباح(ره) نیز پدر علوم انسانی اسلامی است و از این رو است که روز رحلت ایشان از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی به روز علوم انسانی اسلامی، نام‌گذاری شده است.
۲) تحقیقات پیش نیاز و زیربنایی برای نظریه پردازی در علوم انسانی اسلامی در دستور کار موسسه قرار دارد. تولید فلسفه‌های مضاف علوم انسانی و نیز تفسیرهای متناظر به علوم انسانی از جمله سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب به موسسه امام خمینی(ره) است که نقش زیادی در تولید علوم انسانی حکمت بنیان و قرآن پایه ایفاء می کند.
۳) موسسه امام خمینی(ره) مهمترین مرکز تحقیقات بنیادین اسلامی در جهان اسلام است. مواجهه و رویارویی تمدنی اسلام با فرهنگ و تمدن غربی در وهله اول در ساحت تفکرات مبنایی و زیربنایی شکل می‌گیرد و آنگاه به عرصه‌های رویین سریان پیدا می‌کند. در موسسه امام(ره) اولا فلسفه اسلامی در سطوح مختلف تدریس می‌شود و طرح‌های تحقیقاتی جدی در دست اجرا است و ثانیا بررسی‌های مقایسه‌ای و فلسفه‌های تطبیقی با فلسفه‌های غربی در نحله‌های مختلف در دستور کار قرار دارد.
۴) پروژه‌های کلان پژوهشی در علوم اسلامی که در نوع خود بی‌سابقه بوده و در مرز دانش است، در جریان است. از آن جمله می‌توان به پروژه‌های «دائره‌المعارف علوم عقلی»، «طرح نظام اخلاقی اسلام»، «معجم موضوعی قرآن کریم» و «تصنیف موضوعی المیزان» اشاره کرد:
- دائره‌المعارف علوم عقلی: تحقیقات و روش کاری که در این طرح تا امروز صورت گرفته است، نظیرش را حتی در دائره‌المعارف‌های مطرح جهانی کمتر می‌توان یافت. این طرح کلان در چهار رشته فلسفه، عرفان، کلام و منطق صورت می‌گیرد و به فلسفه‌های مضاف، شاخه‌های مختلف عرفان و نحله‌های مختلف کلامی می‌پردازد و در هر کدام سعی دارد اصطلاح‌نامه‌ها، نقشه علم، نمایه‌سازی‌ها و... را انجام دهد و بدین سبب قلمرو وسیعی از حوزههای پژوهشی را برای باحثان بگشاید.
- طرح نظام اخلاقی اسلام: در میان متفکران اسلامی در طول تاریخ، علامه مصباح(ره) بیشترین توجه را به اخلاق به عنوان یک علم انسانی داشته است. ده‌ها جلد کتاب اخلاقی، تاسیس رشته اخلاق، تاسیس مرکز تربیت مربی اخلاق و تربیت شاگردان فقط بخشی از اقدامات ایشان در این زمینه است. علامه مصباح(ره) در آثار متعدد خود کوشیده است نظام اخلاقی اسلام را تبیین کند. پروژه نظام اخلاقی اسلام از منظر علامه مصباح(ره)، طرح کلان دیگری است که برای گشودن مرزهای دانش در حوزه اخلاق و متخلق سازی جامعه در موسسه صورت می پذیرد.
- معجم موضوعی قرآن و تصنیف موضوعی المیزان: یکی از خلاهای جدی در فرآیند تحقیقات علوم اسلامی و انسانی، فقدان معجم موضوعی قرآن است. این مسئله‌ای است که علامه مصباح(ره) در کنار تاکیدات جدی درباره تدوین دائره‌المعارف علوم عقلی، بارها به ضرورت و اهمیت آن اشاره کرده‌اند و آن را یکی از حلقه‌های مفقوده تحقیقات اسلامی در حوزههای علمیه شمرده‌اند. حصول چنین معجم عظیمی، می‌تواند جهش بزرگی در روند تولید علوم انسانی قرآن بنیان ایجاد کند و بدین سبب یکی از لایه‌های بنیادین اداره اسلامی جامعه را تقویت و تامین کند.
۵) ترویج اندیشه‌های اسلامی در سطوح بین‌المللی و ملی و نیز در ابعاد حوزوی، دانشگاهی و عمومی از رسالت‌های موسسه امام خمینی(ره) است. مراکز مختلفی در موسسه برای این مهم تشکیل شده است که از آن جمله می‌توان به کانون طلوع، دفتر ارتباطات فرهنگی، مرکز آموزش‌های آزاد و نشریات متعدد ترویجی و علمی - پژوهشی اشاره کرد. در این راستا فقط به عنوان نمونه می‌توان به برگزاری دوره‌های «طرح ولایت» از سوی موسسه اشاره کرد که امروز در ابعاد بین‌المللی مطرح بوده و نقش مهمی در تحکیم مبانی فکری جوانان محور مقاومت اسلامی و افسران جوان جنگ نرم ایفاء کرده است و شاید مهمترین طرح تربیت نیروی از بن دندان معتقد به مبانی نظری انقلاب و جمهوری اسلامی در دهه‌های اخیر بوده است.
روایتی از یک مسئولیت
موارد یادشده صرفا بخش اندکی از فراوان فعالیت‌ها و طرح‌های علمی، تحقیقاتی و ترویجی موسسه است. اما نکته اساسی در تحلیل این فرآیندها نقش برجسته و مسئولیت خطیر ریاست موسسه در پیشبرد این طرح‌ها است. مدیریت کلان همه طرح‌ها به جهت نیازمندی واقعی به هدایت فائق، جامع و مجتهدانه، به جهت ساختاری به ریاست موسسه منتهی می‌شوند. لذا مدیریت موسسه امام خمینی(ره) با مدیریت مجموعه‌های علمی دیگر در حوزه یا دانشگاه تفاوت‌های بسیاری دارد و شایستگی‌هایی فراتر از حد متداول را می‌طلبد. از این رو ریاست موسسه باید از سوی ولی فقیه زمان و به تشخیص و صلاحدید او منصوب شود که جامعیت و اشراف بالای علمی در حوزههای گوناگون فلسفی، فقهی، اخلاقی، علوم انسانی و مدیریت و نیز اجتهاد فراتر از حد مرسوم از لوازم قطعی آن است. علاوه بر آن آگاهی همه‌جانبه به ایده‌های علمی و مدیریتی علامه مصباح(ره) - به عنوان موسس و راهبردنگار اصلی موسسه - یکی دیگر از شروط اصلی تصدی چنین مسئولیتی است.
علامه مصباح(ره) که بزرگان، خصیصه شاگردپروری او را از امتیازات و اختصاصات او در دوران ما شمرده‌اند، خود بیشترین دغدغه را برای تربیت عناصری که شایستگی تصدی این جایگاه را داشته باشند، مصروف داشته است. او بیش از ده سال، آیت‌الله محمود رجبی را به عنوان قائم مقام خود در موسسه منصوب کردند. آیت‌الله رجبی اتاقی مستقل از اتاق حضرت علامه نداشت و او جزئیات اندیشه‌ای، مدیریتی و رفتاری علامه را مشق می‌کرد. وثاقت و شایستگی آیت‌الله رجبی در مدیریت موسسه، بدان حد بود که علامه مصباح(ره) در زمان حیات خویش، پیشنهاد واگذاری ریاست موسسه به ایشان را به محضر مقام معظم رهبری تقدیم داشته بودند اما رهبر معظم انقلاب(حفظه الله) به جهت ضرورت بهره‌مندی بیشتر حوزههای علمیه و موسسه از عمق و گستردگی علمی حضرت علامه مصباح(ره) و نگاه نافذ ایشان، پذیرش این پیشنهاد را تا زمان حیات حضرت علامه به تعویق انداختند اما پس از رحلت حضرت علامه(ره)، معظم له، آیت‌الله رجبی را به عنوان یکی از اعضای هیئت امنای موسسه و مدیر موسسه منصوب فرمودند.
انتهای پیام/
ارسال به دوستان
ارسال با پیامک
ارسال با واتس آپ
ارسال از طریق لاین